Sabancı Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi tarafından düzenlenen “Toplum ve Afet Risk Yönetimi” seminer serisinin beşincisi 2 Mayıs Salı günü gerçekleştirildi. Moderatörlüğünü Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Orhan Erem Ateşağaoğlu’nun yaptığı “Kahramanmaraş Depremlerinin Ekonomik Etkileri” başlıklı seminerin konuğu Ekonomist-Yazar ve Eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez oldu.
Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Orhan Erem Ateşağaoğlu seminerin açılışında yaptığı konuşmada, “6 Şubat faciasında 50 binden fazla insanımızı kaybettik. Binlerce yaralımız var. Beyin sarsıntısının manevi yükü çok ağırdır. Yapılan araştırmalara göre depremin ekonomik maliyeti de çok büyük. 11 ilimizin GSYİH içindeki payı yüzde 9,8, toplam ihracat içindeki payı ise yüzde 8,6. Genel olarak bu tür afetleri incelerken dolaylı maliyetleri ve doğrudan etkileriyle birlikte tetikledikleri maliyetleri de eklemek gerekir. Bölgede ekonomik aktivitedeki gerileme zamanla diğer bölgelere ve tüm Türkiye’ye yansıyacaktır. Doğrudan etkiyi ölçmeden dolaylı ve tetikleyici etkileri ölçmek mümkün değil” dedi.
Afet sonrası manevi ve maddi kayıplarımız çok büyük.
Seminerin konuk konuşmacısı Ekonomist-Yazar ve Eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez, “Depremlerin Türkiye’ye doğrudan ve dolaylı maliyeti 100 – 120 milyar doları bulacaktır. Belki 150 milyar dolara kadar çıkabilir” dedi. 600 bin konut üzerinden depremin ekonomik maliyetinin ilk hesaplarının 50 milyar dolar olduğunu söyleyen Mahfi Eğilmez, şunları söyledi:
“200 bin iş kaybı var”
“Ekonomik veriler bir ay sonra Cumhurbaşkanlığı tarafından yayınlandı. Bu verilere göre depremin maliyeti 518 bin konuttan 94 milyar dolar. Beyin sarsıntısının maliyetini ikiye bölüyorum. Birincisi doğrudan maliyetlerdir. Bunlar yıkılan binaların yeniden inşası, evlerin döşenmesi, destekler… Dolaylı maliyetler nelerdir? 200 bin iş kaybı var. Bu birkaç ay sürecek. Ondan sonra inşaatlar başlayacağı için bu kayıp kapatılacak. Bölgeden 3,5 milyar dolar civarında ihracat kaybımız olacak. 1,1 milyar dolar vergi, 7,5 milyar dolar GSYİH kaybı olacak. Bu hesaplamalar sonucunda ortaya çıkan finansman ihtiyacı kabaca 98 milyar dolardır. Bu en düşük varsayımdır.”
Kültürel kaybımız çok büyük.
Mahfi Eğilmez, “Bölgede büyük bir insani kayıp var. Bugün konumuza maddi açıdan bakıyoruz ama manevi açıdan büyük kayıplar vermiş insanlarımız var. Bölgeyi terk edenlerin tekrar oraya dönmesi büyük manevi problemler yaşatıyor. Yakınlarını, organlarını kaybetmiş insanlar var. Kültürel kaybımız hem manevi hem de mali açıdan çok büyük” dedi.
